مطالعه، شناسایی و طبقه بندی سکه های اشکانی موجود در موزه آستان قدس رضوی

همه ساله اشیا و آثار فرهنگی کشورمان در نقاط مختلف چه به صورت کشفیات علمی باستان شناسی، چه به صورت اهدایی توسط مردم و چه به صورت کشف از قاچاقچیان وارد موزه ها و مخازن آن ها می شود. در اینجا در اصالت کشفیات علمی به نظر می رسد می توان اطمینان داشت ولی در دو مورد دیگر کارشناسان میراث فرهنگی ایران را جهت شناسایی محل کشف و اصالت آن ها با مشکل مواجه می کند. از این میان، سکه نیز مستثنی نخواهد بود. ولی آنچه مورد نظر ماست، این آثار به نزدیکترین موزه محل کشفشان تحویل داده خواهد شد. در پژوهش های جدید، با تهیه اطلاعات کامل آماری سکه ها و تطابق آن ها با منابع نوشتاری و اطلاعات تاریخی راه به سوی حل معمای تاریخ و جغرافیای سیاسی حکومت ها باز شده است. از سلسله اشکانی نیز سکه های بسیاری در موزه ها وجود دارد که بعضاً تا کنون به مطالعه آ ن ها پرداخته نشده است. در گنجینه سکه آستان قدس رضوی - واقع در حرم مطهر امام هشتم، در شهر مشهد- 45 عدد سکه نقره درهم پارتی وجود دارد که تا به امروز به طور کامل شناسایی نشده اند. اشکانیان در ابتدای حکومت خود که در شمال شرقی ایران آغاز گردید از زمان ارشک اول تا زمان مهرداد اول در چند ضرابخانه محدود به ضرب سکه اقدام نمودند. قلمرو شمال شرقی اشکانیان از مغرب به دامغان و سواحل جنوب شرقی دریای مازندران، از شمال به ترکستان، از مشرق به رود تجن و از جنوب به کویر نمک و سیستان محدود می شد. اما بعد از آنکه آنها به طرف غرب رفتند کمتر این ولایت مورد توجه اشکانیان قرار گرفت. تا اینکه اشکانیان هند از زمان ضنوبر اول و دوم با انتخاب مرو به عنوان قلمرو سیاسی خود، در این شهر به ضرب سکه مبادرت ورزیدند. در این پژوهش برای پاسخ به سوالات، با طبقه بندی سکه های پارتی و تهیه نمودار فراوانی از سکه های پادشاهان و ضرابخانه ها و با بهره گیری از منابع تاریخی، آن ها را مورد بررسی قرار داده تا انطباق تاریخی شان در عصر اشکانی مشخص گردد.